Dźwignia finansowa to pojęcie, które przez wielu inwestorów utożsamiane jest zarówno z potencjalnie wysokimi zyskami, jak i ryzykiem utraty znacznej części kapitału. W kontekście inwestycji dźwignia finansowa polega na zwiększaniu potencjalnego zysku, poprzez wykorzystanie pożyczonych środków. To sprawia, że inwestor ma możliwość uzyskania wyższego zwrotu z inwestycji, niż w przypadku korzystania wyłącznie ze środków własnych. Jak w praktyce działa dźwignia finansowa, jak obliczyć jej poziom i oszacować efekty?
Czym jest dźwignia finansowa?
Dźwignia finansowa, w biznesowym żargonie znana również jako lewar, to narzędzie, które umożliwia inwestorom uzyskanie wysokiej ekspozycji na rynku, przy stosunkowo niskim zaangażowaniu kapitałowym. W praktyce, pojęcie dźwigni finansowej jest ściśle powiązane z metodą finansowania działalności inwestycyjnej firm, a także strukturą ich kapitału. W chwili, gdy przedsiębiorstwo zaciąga zobowiązania oprocentowane, uruchamia się mechanizm dźwigni finansowej.
Głównym celem takiego działania, jest zwiększenie rentowności kapitału własnego (ROE), poprzez wykorzystanie kapitału obcego (pożyczki bankowej) we właściwej proporcji. Z tego powodu dźwignia finansowa jest szczególnie przydatna dla firm, które planują rozwijać swoją działalność, ale nie dysponują wystarczającymi środkami finansowymi. Jednakże wykorzystywanie tego mechanizmu niesie ze sobą pewne ryzyko, zwłaszcza w przypadku spadku wartości instrumentów finansowych.
Jak działa dźwignia finansowa?
Dźwignia finansowa to mechanizm inwestycyjny, który pozwala na osiągnięcie większych zysków przy mniejszym zaangażowaniu kapitałowym. Zwiększenie udziału długu w kapitale firmy ma na celu podniesienie rentowności kapitału własnego i maksymalizację stopy zwrotu.
Inwestorzy mogą korzystać z dźwigni finansowej m.in. na rynku Forex, handlując CFD, kryptowalutami lub na giełdzie papierów wartościowych. Dzięki temu mogą zmaksymalizować swój potencjał zysku, bez angażowania dużych sum pieniędzy. W trakcie realizacji zlecenia z zastosowaniem dźwigni finansowej, inwestor przeznacza część środków własnych, a resztę zapewnia broker. Wówczas dźwignia określa stosunek pożyczonych przez brokera środków, do wartości depozytu zabezpieczającego. To pozwala na całościowe zwiększenie wartości zlecenia handlowego.
Mechanizm działania dźwigni finansowej w każdym przypadku funkcjonuje na podobnych zasadach. Jest to niezwykle proste narzędzie, służące pomnażaniu zysków z inwestycji, które można zobrazować na poniższym przykładzie:
Inwestor posiada tylko 1000 zł, który aktualnie może przeznaczyć na kupno akcji. Jednak przy wkładzie własnym o tej wysokości, nie powinien on spodziewać się zbyt dużych profitów z dokonanej operacji. Wówczas możliwe jest zastosowanie wsparcia zewnętrznego w postaci dźwigni finansowej.
W banku, do którego zwraca się interesant, wskaźnik narzędzia może wynosić np. 1:100. Rachunek wykazuje, że pożyczka pozwoli na zainwestowanie w zakup akcji aż 100 000 zł (1000 zł x 100). Wówczas inwestor zaciąga w banku zobowiązanie na brakującą sumę, umożliwiając tym samym osiągnięcie znacznie większych zysków z zaplanowanej operacji. W takiej sytuacji dźwignia finansowa pomaga inwestorowi pomnażać kapitał, natomiast pożyczka i zaplanowane odsetki wracają do kredytodawcy.
Pozim dźwigni finansowej – jak go obliczyć?
Obliczanie dźwigni finansowej może pomóc inwestorom oraz przedsiębiorcom w podejmowaniu decyzji związanych z finansowaniem ich przedsięwzięć. Jest ono szczególnie przydatne podczas wyboru źródeł finansowania, doboru strategii rozwoju czy oceny ryzyka inwestycyjnego. W celu precyzyjnego obliczenia poziomu dźwigni finansowej należy zastosować poniższy wzór:
DF =Zo/Zb, gdzie:
- Zo – zysk operacyjny przed uwzględnieniem odsetek bankowych, związanych z kredytami długoterminowymi;
- Zb – zysk brutto w momencie, gdy odsetki bankowe zostały już uwzględnione.
Poziom dźwigni finansowej jest istotnym wskaźnikiem, który pozwala na ocenę wpływu zmiany zysku operacyjnego na zysk brutto. Wartość dźwigni finansowej zależy bowiem od poziomu zysku operacyjnego, a także od kosztów finansowych. W sytuacji, gdy koszty osiągną zbliżoną wartość do wysokości zysku operacyjnego, wówczas stopień dźwigni finansowej będzie miał wysoką wartość.
Odzwierciedleniem dźwigni finansowej jest wskaźnik ogólnego zadłużenia. Obliczany jest on na podstawie bilansu uwzględniającego wartość aktywów, kapitałów oraz zobowiązań. Warto jednak pamiętać, iż wysokość wskaźnika zadłużenia jest zależna od wielu czynników.
Należą do nich m.in.:
- rodzaj zobowiązań finansowych, w tym pożyczek czy rat leasingowych,
- rodzaj wierzytelności niewymagalnych.
Z tego względu, w trakcie obliczania poziomu dźwigni finansowej, warto precyzyjnie przeanalizować dane z bilansu i uwzględnić wyłącznie te zobowiązania, które generują koszty finansowe. Dzięki temu można uzyskać znacznie dokładniejsze wyniki, które przyczynią się do lepszego zrozumienia sytuacji finansowej przedsiębiorstwa oraz podejmowania korzystnych decyzji.
Efekt dźwigni finansowej
Efekt dźwigni finansowej polega na podniesieniu lub obniżeniu stopy zwrotu z kapitału własnego, mierzonego wskaźnikiem rentowności (ROE). Zastosowanie długu, czyli obcego kapitału, jako źródła na finansowanie działalności, może znacząco wpłynąć na wynikający z tego rezultat. Jest to koncepcja opisująca bezpośrednią korelację pomiędzy wykorzystaniem kapitału obcego, a zyskownością przedsiębiorstwa. Jak każde zjawisko w tej dziedzinie, efekt dźwigni finansowej może być pozytywny lub negatywny.
Pozytywny efekt dźwigni finansowej polega na zwiększeniu stopy zwrotu z kapitału własnego, dzięki wykorzystaniu innych źródeł finansowania. Oznacza to, że przedsiębiorstwo korzystając z kapitału obcego, może zwiększyć swoją rentowność i w konsekwencji osiągnąć wyższe zyski. Warunkiem tego efektu jest zachowanie właściwej równowagi pomiędzy kapitałem własnym, kapitałem obcym. Równie istotne jest uzyskanie wyższej rentowności obu kapitałów w taki sposób, aby przewyższała koszt zobowiązań finansowych.
Natomiast negatywny efekt dźwigni finansowej, potocznie nazywany jest maczugą finansową. Występuje on wówczas, gdy zaangażowanie obcego kapitału prowadzi do obniżenia rentowności kapitału własnego przedsiębiorstwa. W rzeczywistości oznacza to, że firma korzystająca z dźwigni finansowej, musi ponosić koszty związane z obsługą długu – odsetki i spłata kapitału. Dlatego, aby tego uniknąć, przed rozpoczęciem tego typu działań, należy dokładnie przemyśleć strategię finansową, uwzględniając przy tym rzeczywisty poziom zadłużenia.
Dlaczego warto korzystać z dźwigni finansowej?
Decyzja o wykorzystaniu dźwigni finansowej (np. na rynku Forex lub giełdzie), obarczona jest ryzykiem straty, które może być znacznie większe niż w przypadku inwestycji dokonanych z udziałem wyłącznie kapitału własnego. Pomimo tego, wielu inwestorów decyduje się na skorzystanie ze zleceń lewarowanych z kilku względów:
- dzięki dźwigni finansowej nawet niewielki wzrost ceny danego aktywa może przynieść zyski o wiele większe niż w przypadku inwestycji wyłącznie kapitałem własnym;
- kapitał obcy, zaangażowany w ramach dźwigni finansowej, jest tańszy niż wykorzystanie kapitału własnego;
- dźwignia finansowa pozwala inwestorom obniżyć podatek dochodowy, dzięki finansowaniu działalności kapitałem obcym.
Zobacz również:
- Instrumenty pochodne – czym są oraz czy warto w nie inwestować?
- Akcje fizyczne, akcje CFD i opcje — jakie są między nimi różnice?
- Handel CFD i wszystko co musisz wiedzieć
